به گزارش تابناک قم، صحنه خشک شدن درختان سرمازده اکالیپتوس که در جای جای شهر قم و اطراف آن دیده میشود، این روزها برای بسیاری از شهروندان دغدغه شده است. هر طرف شهر را نگاه کنید یک یا چند درخت اکالیپتوس خواهید دید اما بسیاری از درختها این روزها که در روزهای پایانی بهار قرار داریم حالت خزانزده دارند.
گونههای نامناسب برای قم
کارشناس فضای سبز با اشاره به این که درخت اکالیپتوس گونههای مختلفی دارد که مؤسسه تحقیقات جهاد کشاورزی روی آنها کار کرده است، اظهار کرد: برخی از درختان اکالیپتوس مقاوم به سرما هستند اما خرید گونههایی که در قم هستند، بدون مطالعه بوده و مناسب اقلیم قم نیستند.
«حسین بیات» افزود: این گونه برای رفیوژ و فضای سبز داخل شهری توصیه نمیشود چرا که ریشههایی دارد که به تأسیسات شهری ضربه میزنند. از طرفی استفاده زیاد از این گونه در محیط شهری به این دلیل که میوه و گل آن سمی است، میتواند برای سلامتی هم خطرناک باشد و گسترش کاشت آن در شهر به صلاح نیست.
این کارشناس فضای سبز اظهار کرد: اکالیپتوس به دلیل مقاومتی که نسبت به شرایط سخت دارد برای پارکهای جنگلی گونه خوبی محسوب میشود. اسانسی که درخت اکالیپتوس دارد دفعکننده حشرات موذی است و همچنین این گونه مقاوم به شوری و البته آبدوست است. وی افزود: در مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی چند گونه مقاوم به سرما شناسایی و در تپه سلام کشت شد که همه این واریتههای مختلف در سرمای سال 86 دوام آوردند اما شهرداری با مرکز تحقیقات ارتباطی ندارد و بهتر است کارشناسان شهرداری از این تجربه استفاده کنند.
بیات، توت آمریکایی، پنجانگشتی، کاج تهران و توت کاکوزا را از جمله گونههای خوب برای کاشت در فضای سبز شهری دانست و گفت: مشکل اینجاست که شهرداری خود را از پژوهشگران بینیاز میبیند و از ظرفیتهای مرکز تحقیقات که افرادی با تحصیلات عالیه در آن قرار دارند، استفاده نمیکند.
خسارت درخت استرالیایی به تأسیسات شهر
مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری قم اظهار کرد: درختان اکالیپتوس به شهرداری قم به ارث رسیده و در زمان مدیریت وی از این درخت در فضای سبز شهری استفاده نشده است.
به گفته «پیام جوادیان» از نظر اصول طراحی کاشت اکالیپتوس آن هم گونههای حساس به سرما در محیطهای شهری کار غلطی است.
مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری قم با بیان این که موطن اصلی اکالیپتوس استرالیاست و حدود 380 گونه دارد، اظهار کرد: اکالیپتوسی هست که تا سرمای 30 درجه زیر صفر مقاومت میکند. حتی اکالیپتوسهایی هستند که در برف هم سالم میمانند اما واریتهای که به قم آمده، بر اساس مطالعه وارد شهر نشده است. همین گونهای است که در جنوب کشور کشت میشده به صورت غیرتخصصی خریده و در شهر کاشته شده است.
وی افزود: چه میشود کرد وقتی صدها هزار اصله اکالیپتوس در شهر کاشته شده است؟ آیا میتوانیم یکشبه همه اینها را ببریم؟ بدون شک تبعات اجتماعی، زیستی و مردمی این کار بسیار خواهد بود.
جوادیان ادامه داد: اکالیپتوس ریشههای بسیار مهاجمی دارد که وارد تأسیسات شهری میشود و خسارت میزند. همین اکالیپتوس گونه بسیار ارزشمندی برای عرصههای جنگلی مانند عرصههایی است که به عنوان بادشکن قرار است کشت شود.
وی معتقد است از آن جا که اکالیپتوس یک گونه همیشهسبز است و آفت و بیماری ندارد و تندرشد است، برای عرصههای بیابانی گونه خوبی محسوب میشود.
مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری قم اظهار کرد: دو راه داریم یا همه درختان اکالیپتوس کاشتهشده را قطع کنیم و تبعات آن را به جان بخریم یا با این درختان مدارا و از این به بعد روند را اصلاح کنیم.
مشارکت استرالیاییها برای خرید گونه مناسب
جوادیان گفت: از زمانی که به سازمان پارکها و فضای سبز آمدهام یک درخت برای کاشت در فضای شهری خریده نشده و در عرصههای جنگلی هم این کار با مطالعه انجام شده است.
مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری قم با اشاره به مشارکت شهرداری قم با یک شرکت استرالیایی برای انتخاب گونههای مناسب اکالیپتوس اضافه کرد: امسال سرما در نهایت به منهای 13 درجه رسید اما بسیاری درختان از جمله بسیاری از باغهای انار و زیتون را سرما زد. دلیل این موضوع این است که در آبان هنوز درخت سر حال است و در حال انتقال مواد غذایی از ساقه به برگهاست که یک سرما موجب آسیب جدی درخت و آوندها میشود.
وی با بیان این که در این نوع سرما حتی ممکن است درختان خزاندار هم آسیب ببینند اظهار کرد: امسال حتی برخی از درختان زیتون تلخ هم خزان دیدند. جهاد کشاورزی هم با این مشکل مواجه است و مجبور شده باغهای چند ساله را کفبر کند.
جوادیان با بیان این که سرما و بارانهای شدید دست ما نیست و اینها به خاطر گرم شدن کره زمین به وجود آمده که تعادلهای زیستمحیطی را به هم میزند، گفت: با این حال تلاش کردیم درختان را تقویت کنیم. در دو مرحله اندامهای خشک را هرس کردیم و 95 درصد درختان اکالیپتوس از بالا جوانه زدهاند در عرض یک ماه آینده به حالت عادی باز خواهند گشت. حتی یک سری از درختان انار و زیتونی که در فضای سبز داریم خشک شده که باید واکاری و تا پایان خرداد انجام شود.
انتقادها درست است
جوادیان افزود: کسانی که به کاشت اکالیپتوس منتقد هستند حرفشان درست است اما از بین بردن این همه درخت کار درستی نیست. ما در شهرداری اکالیپتوسهایی را که کاملا خشک شدهاند از ریشه در آوردهایم تا جایشان درخت نارون، چنار، زیتون، توت، عرعر و... بکاریم.
مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری قم اضافه کرد: فقط در سال 95 نزدیک به 420 هزار اصله درخت خریدیم که 70 هزار درخت را مردم در هفته درختکاری کاشتند و 350هزار اصله درخت را در شهر در بوستانها، خیابانها و... کاشتیم. همچنین در تلاش هستیم تنوع گونهها را بالا ببریم تا تبعات مسائلی مانند آفت و سرمازدگی در شهر کمتر شود.
منبع: همشهری