به گزارش تابناک قم، یکی از رایج‌ترین مفاهیم بهداشتی که در گذر زمان و در فرهنگ‌های مختلف جهان به ضرب‌المثل تبدیل شده، تقدم پیشگیری بر درمان است؛ به عبارتی در جوامع مختلف به این نکته اذعان دارند که قبل از ایجاد معضلات و مفاسد گوناگون بهتر است ریشه‌ی آن از بین برده شود چراکه پیشگیری همواره آسان‌تر و کم‌هزینه تر از درمان است.
شعار "پیشگیری بهتر از درمان" صرفا معطوف به مسائل بهداشتی نیست، هر مشکل و مسئله‌ای را می‌توان قبل از تبدیل شدن به یک "بحران" کنترل کرد؛ در جهانی که هر روزه با انواع معضلات اجتماعی، روانی و زیست‌محیطی روبرو هستیم درک این مطلب که "پیشگیری" بر "درمان" اصالت دارد می‌تواند هزینه‌های مادی و معنوی واردشده بر جامعه را کاهش دهد، اما چگونه می‌توان آتش بحران را قبل از شعله‌ور شدن خاموش کرد؟
قبل از اینکه بخواهیم از وقوع یک اتفاق نامیمون پیشگیری کنیم، باید توان "پیش‌بینی" داشته باشیم و بر همین مبناست که "پیش‌بینی کردن" یکی از لوازم مهم مدیریت به شمار می‌رود.
مدیریت شهری یکی از مسائل دیرینه تاریخ بشر است که سابقه‌ای چندهزاره ساله دارد و به موازات پیشرفت‌های بشر، تجربیات گوناگونی در این عرصه شکل گرفته است؛ حکم عقل این است که مدیران شهری از بین افرادی انتخاب شوند که به پیشینه علمی این رشته مسلط باشند و بتوانند از تجربیات گذشته درس بگیرند نه اینکه شهر را (به مثابه آزمایشگاه) محل آزمون و خطا قرار دهند.
با نیم‌نگاهی به اتفاقات اخیر شهر قم این ذهنیت بیش از پیش قوت می‌گیرد که مدیران شهری قم در پیش‌بینی و پیشگیری مسائل از توانایی لازم برخوردار نیستند و زمانی دست‌به‌کار می‌شوند که آتش یک واقعه دامن‌گیر شهروندان شود و حواشی آن از چارچوب اصولی خود خارج گردد.
در ماجرای برخورد عوامل شرکت پسماند با جوان دوره‌گرد، شهرداری سریعا با انتشار یک اطلاعیه سعی کرد از شهروندان قمی و بخصوص جوانی که مورد آزار قرار گرفته بود دلجویی کند، استدلال این بود که شرکت پیمانکار خارج از ضوابط شهرداری عمل کرده است، بسیاری از رسانه‌های استانی این واکنشِ سریع شهرداری را شایسته تقدیر دانستند اما این مسئله که شهرداری برای جلوگیری از اینگونه اتفاقات چه راهکارِ پیشگیرانه‌ای اتخاذ کرده است چندان مورد توجه قرار نگرفت.
شهرداری قم از جوان دوره‌گرد به صورت نمادین دلجویی کرد و سعی کرد عزت نفس لگدمال شده‌ی این جوان را به او برگرداند اما چه تدبیری برای حل مسئله زباله‌گردی و تفکیک زباله صورت گرفته است؟ چه اقدامی برای آموزش نیروهای شهرداری و چه اهرمی برای کنترل شرکت‌های طرف قرارداد شهرداری پیش‌بینی شده است؟
اتفاق دیگری که به تازگی شاهد آن بودیم، آسیب دیدن چندتن از شهروندان قمی بر اثر بروز حادثه در شهربازی بوستان علوی قم در جمعه‌شب چهاردهم خردادماه بود، در این ماجرا نیز با صدور اطلاعیه‌ای از سوی سازمان پارک‌ها و فضای سبز قم، اپراتور دستگاه بعنوان مقصر حادثه معرفی شد و دادستانی استان نیز شهربازی مذکور را تا زمان بررسی علت وقوع حادثه توسط کارشناسان پلمپ کرد.
حال باید دید معرفی کردن اپراتور دستگاه بعنوان مقصر چه مشکلی را حل خواهد کرد، اداره استاندارد استان که برای استفاده از دستگاه‌های شهربازی علوی مجوز صادر کرده است چه نقشی در این حادثه دارد؟ آیا نصب تیر برق در محدوده چرخش تاب پرنده به لحاظ فنی اقدام صحیحی است؟ آیا شهروندان در چنین شرایطی می‌توانند با خیال راحت از خدمات تفریحی شهر استفاده کنند؟
در مجموع بنظر می‌رسد مدیریت شهری قم در زمینه پیش‌بینی و پیشگیری حوادث چندان که باید توانمند نیست و بیشتر به برخوردهای سلبی گرایش پیدا کرده است، برخورد با عوامل شرکت پسماند، برخورد با اپراتور شهربازی و ...
آنچه می‌تواند مدیریت شهری قم را از موضع سلبی نجات دهد و به "علاج واقعه قبل از وقوع" منتج شود، تقویت بخش‌های مطالعاتی به منظور بازخوانی تجربیات مدیریتی در سایر شهرها و ایجاد فیلترهایی در فرآیند پروژه‌های شهری برای پیشگیری از حوادث احتمالی است.
منبع: قم نا
