به گزارش تابناک قم، هشتم آبان ماه همزمان با سالروز تأسیس سازمان پدافند غیرعامل به‌عنوان روز پدافند غیرعامل در تقویم ملی ایران ثبت‌شده و بر همین اساس نیز روزهای بعدی به‌عنوان هفته پدافند غیرعامل در کشور شهرت گرفته است، پدافند غیرعامل را در یک جمله کوتاه می‌توان در دفاع بدون سلاح تعریف کرد که با جنبه‌های مختلف زندگی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و غیره شهروندان گره‌خورده است.
مقام معظم رهبری در اهمیت تقویت پدافند غیرعامل در کشور معتقد هستند: تنها راه مقابله با تهدیدها این است که وضعیت داخلی به‌گونه‌ای ساماندهی شود که دشمن از پیروزی خود مطمئن نباشد و زمینه را برای ماجراجویی فراهم نبیند. ندانستن اینکه دشمن چه در سر دارد و چه می‌خواهد بکند، غفلتی است که ممکن است ما را از امکان برخورد و امکان دفاع محروم کند. تهدید را کاملاً جدی بگیرید یعنی به‌هیچ‌وجه در محاسبات خودتان از جدیت تهدید پایین نیایید، منتها تهدید جدی معنایش حتمی نیست، هیچ حتمیتی وجود ندارد.
رهبری معظم انقلاب اضافه می‌کنند: مسئله پدافند یک مسئله مستمر همیشگی است. باید از همه جهت خودمان را آماده کنیم، هم برای دفاع و هم برای هجوم یک‌وقت دفاع لازم است و یک‌وقت هجوم لازم است باید خودمان را از همه جهت آماده کنیم. پدافند غیرعامل یک اصل خواهد بود برای همیشه، نه برای یک مقطع خاصی باید کاری کنیم مصونیت در خودمان به وجود بیاوریم، این با پدافند غیرعامل تحقق پیدا می‌کند. دفاع جزئی از هویت یک ملت است، هر ملتی که نتواند از خود دفاع کند زنده نیست. هر ملتی که اهمیت دفاع را درک نکند، زنده نیست.
در اهمیت پدافند غیرعامل جای هیچ‌گونه شک و شبهه‌ای نبوده و باید مسئولان استان در برای هرگونه تهدید احتمالی آمادگی‌های لازم را داشته باشند، یکی از مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های پیش روی استان درزمینهٔ امنیت غذایی و تولید مایحتاج پروتئینی شهروندان مجاورت و نزدیکی سکونتگاههای انسانی با منطقه دام شهر بوده که به‌نوبه خود می‌تواند تبدیل به یک خطر و هشدار باشد.
مجاورت سکونتگاههای انسانی با مراکز پرورش دام باید قطع شود
در حال حاضر منطقه دام شهر قم با دارا بودن بیش از هزار و 200 واحد پرورش دام بزرگترین منطقه پرورش دام در خاورمیانه و بزرگترین مرکز مبادله دام در کشور محسوب می‌شود، 60 درصد دام‌های این منطقه پرواری بوده و به‌صورت مستقیم به مصرف مردم استان و بسیاری از شهرهای دیگر می‌رسد.
وجود تراکم بی‌ضابطه در استقرار واحدهای دامی و مجاورت آن با سکونتگاههای انسانی می‌تواند در صورت بروز و شیوع بیماری خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی این بخش وارد کند، سال 96 در اثر بیماری آنفولانزای فوق حاد مرغی بیش از 8 میلیون مرغ تخم‌گذار استان به دلیل تراکم و نزدیکی مرغداری‌ها به یکدیگر معدوم و از چرخه تولید خارج شد، بسیاری از بیماری‌های بین انسان و دام مشترک بوده و به‌سرعت قدرت انتقال و واگیردارند.
تشکیل قرارگاه زیستی در استان قم به‌منظور پایش و رصد مستمر تهدیدات احتمالی به‌ویژه در مسئله پرورش دام در منطقه دام شهر نیاز اساسی استان در شرایط کنونی است.
رئیس پدافند غیرعامل کشور در سفر چند روز قبل به استان قم مجاورت سکونتگاههای انسانی و پرورش دام را یکی از چالش‌های اساسی قم دانست و تأکید کرد: در استان قم مهم‌ترین تهدیدی که احساس می‌شود تهدید زیستی بوده که علت آن نیز وجود برخی مراکز تولید دام در داخل استان است.
سردار غلامرضا جلالی ادامه داد: باید ارتباط بین محل زندگی دام و ساکنین مسکونی در مجاورت دام شهر قطع‌شده و به‌صورت کامل از بین برود چراکه این مسئله در شیوع بیماری‌های مشترک بین انسان و دام تأثیرگذاری زیادی دارد.
اسکان اضطراری در عمق 60 کیلومتری و انبوهی از حلقه‌های گمشده
از الزامات مهم پدافند غیرعامل در استان قم تدارک و آماده‌سازی مراکز مجهز برای اسکان اضطراری شهروندان در صورت بروز مشکل است، چنانچه زیرساخت‌های لازم برای اسکان اضطراری در لحظات ابتدایی حادثه و اتفاق فراهم نباشد مشکلات پیش روی مدیریت بحران به‌صورت فزاینده‌ای افزایش پیداکرده و عملاً مدیریت و کنترل صحنه از دست مسئولان خارج می‌شود.
از چالش‌های مهم استان قم در مسئله اسکان اضطراری این بوده که در حال حاضر شهرداری قم دو بوستان غدیر و فدک را برای این مورد در نظر گرفته و برخی زیرساخت‌های ابتدایی را نیز در آن فراهم کرده است، اما طبق دستورالعمل‌های بالادستی اسکان اضطراری شهروندان باید حداقل در عمق 60 کیلومتری شهر انجام‌شده و از اسکان مردم در داخل شهر جلوگیری شود درحالی‌که شهرداری قم اسکان اضطراری در عمق 60 کیلومتری را خارج از اختیارات عملکردی شهرداری می‌داند.
مدیرکل پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری قم با تأکید بر برخی مشکلات موجود در اسکان اضطراری شهروندان در محدوده بیرون از حریم شهری تصریح می‌کند: سیاست پدافند غیرعامل درزمینهٔ اسکان اضطراری شهروندان اسکان در محدوده 60 کیلومتری شهر بوده که در حال حاضر چنین امکانی برای شهرداری قم وجود ندارد.
علی‌اکبر رحیمی اسکان اضطراری در عمق 60 کیلومتری شهر را نیازمند تعامل دستگاه‌های دیگر به‌ویژه اداره کل راه و شهرسازی می‌داند و ادامه می‌دهد: اسکان اضطراری در عمق 60 کیلومتری توسط شهرداری قم با حوزه اختیارات و وظایف شهرداری منافات قانونی دارد، درزمینهٔ اسکان اضطراری در خارج از شهر حلقه‌های مفقوده زیادی وجود داشته که باید با تعامل بین دستگاهی به دنبال حل آن بود.
وی با اشاره به اقدامات شهرداری قم در پیش‌بینی اسکان اضطراری شهروندان در اراضی خالی از سکنه شهری عنوان می‌کند: نقشه تمام اراضی خالی با وسعت زیاد که امکان اسکان اضطراب را داشته باشند توسط نقشه‌های پیشرفته نقشه‌برداری تهیه‌شده و در صورت بروز مشکلی قابلیت استفاده خواهند داشت.
عملکرد مطلوب اورژانس هوایی و بیمارستان سیار دانشگاه علوم پزشکی قم
استان قم محور مواصلاتی 17 استان کشور بوده و سالانه بیش از 20 میلیون زائر و گردشگر وارد قم می‌شوند، از طرف دیگر نیز به دلیل برخی مشکلات زیرساختی محورهای مواصلاتی و فرهنگ نادرست رانندگی متأسفانه روزانه شاهد سوانح ناگوار بسیاری در جاده‌های کشور هستیم که محورهای مواصلاتی استان قم نیز مبرا از این سوانح نگران‌کننده و دل‌آزار نیست.
با توجه به خیل عظیم گردشگران و مسافران ورودی به استان قم نیاز مجهز شدن به مدرن‌ترین و به‌روزترین امکانات و تجهیزات امدادرسانی لازمه غیرقابل‌انکار مراکز درمانی و امدادرسانی استان است، چراکه بروز سوانح رانندگی به‌ویژه در جاده‌های برون‌شهری و صعب‌العبور کار امدادرسانی توسط خودروهای معمولی را دشوار می‌کند و در این شرایط بهترین راه استفاده از اورژانس هوایی است تا با امدادرسانی سریع و به‌موقع امکان بازگشت به زندگی افراد حادثه‌دیده بیشتر شود.
از برجستگی‌های استان قم درزمینهٔ امداد و نجارت وجود مرکز اورژانس هوایی دانشگاه علوم پزشکی بوده که در یکی دو سال سابق فعالیت خود خدمات و اثرات بسیار مثبتی را بر جای گذاشته است.
رئیس مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی استان قم تصریح می‌کند: اورژانس قم مجهزترین و به‌روزترین سیستم اورژانس هوایی در سطح کشور بوده و از این منظر بهترین سیستم پدافند غیرعامل در مسئله امداد و نجات در سطح کشور محسوب می‌شود.
محمد شهیدی وجود بیمارستان سیار دانشگاه علوم پزشکی را نیز یکی از برجستگی‌های مهم پدافندی قم دانسته و ابراز می‌کند: بیمارستان سیار علوم پزشکی استان قم به‌عنوان فعال‌ترین بیمارستان سیار کشور در مناسبت‌های مختلف مشغول خدمات‌رسانی و آموزش به شهروندان است.
همچنین وجود مراکز مذهبی و مهمی چون حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران نیز به‌نوبه خود می‌تواند آبستن برخی چالش‌ها و تهدیدات دشمنان باشد چراکه درصحنه عمل دشمن واقعی وجود داشته و صدد ضربه زدن به کشور از طریق یافتن هر روزنه‌ای است بنابراین تهیه و تدوین طرح جامع پدافندی حرم مطهر و مسجد مقدس جمکران نیز برای پایش و رصد مستمر تهدیدات احتمالی از نیازهای اساسی مسئولان استان قم است.
عدم مهارت کافی مدیران نسبت به الزامات پدافند غیرعامل می‌تواند بزرگترین و مهم‌ترین حلقه مفقوده و نقصان مبحث مهم پدافندی باشد بنابراین لازم است تا مهارت‌آموزی در بین مدیران دستگاه‌های استان به‌صورت مستمر و همیشگی دنبال شود چراکه در بسیاری از عرصه‌های مبارزه و رصد توطئه‌های دشمنان و بروز خطرات و چالش‌های اجتناب‌ناپذیر عملکرد، تحلیل و درک مدیران از شرایط جدید و واقعی نقش بسزایی دارد.
