بر اساس آمار از ۳۵ بحران شناخته‌شده در کشور، شهر قم ۱۸ مورد را تاکنون تجربه کرده است؛ مسأله‌ای که به تنهایی ضرورت توجه بیشتر توان استان برای ظرفیت‌سازی به منظور کاهش خسارت بحران‌های احتمالی در قم را مطرح می‌کند تا برای یک بار هم که شده نوشدارو قبل از مرگ سهراب برسد.
به گزارش تابناک قم، زلزله یکشنبه‌شب (21 آبان) غرب کشور جان صدها نفر را گرفت، هزاران نفر را مجروح یا بی‌خانمان کرد و میلیاردها تومان خسارت به بار آورد و با همه این‌ها زنگ خطر و هشداری بود از این که مرگ همیشه برای همسایه نیست و این سؤال را مطرح کرد که استان قم برای چنین روزی چقدر خود را آماده کرده است؟
مدیرکل مدیریت بحران استانداری قم می‌گوید: برای مقابله با وقوع حوادث احتمالی پیش‌بینی‌های لازم صورت گرفته است به طوری که شورای هماهنگی مدیریت بحران استان به ریاست استاندار در حال حاضر فعال است که در شرایط عادی حداقل 2 ماه یک‌بار جلسه تشکیل می‌دهد و هماهنگی‌های لازم برای پیش‌بینی مقابله با چنین بحران‌هایی انجام می‌شود.
همان‌گونه که «محسن اوروجی» می‌افزاید: کارگروه‌های چهارده‌گانه زیر نظر این شورا تشکیل شده است که در زمینه پیشگیری، مقابله و بازسازی بعد از بحران برنامه‌های مختص خود را بر اساس شرح وظایف طراحی و اجرا می‌کنند.
تجهیز نیروی امدادی مانند اورژانس، هلال احمر و آتش‌نشانی هم از دیگر تمهیداتی است که اوروجی به پیش‌بینی آن اشاره می‌کند و می‌گوید: این دستگاه‌های امدادی هم به حد توان تجهیز شده‌اند و علاوه بر این آموزش مردم، جذب امدادگران، به‌روزرسانی مهارت‌های امداد و نجات دائما و به صورت مستمر در دستورکار دستگاه‌های امدادی استان قرار دارد.
به گفته وی مانورهای مختلف امدادی به صورت تخصصی و عمومی با هماهنگی‌های دستگاه‌های اجرایی از دیگر تمهیداتی است که برای آماده‌سازی دستگاه‌های استان با شرایط بحرانی صورت گرفته است. از طرفی به دلیل احتمال شدت خرابی‌ها در بافت فرسوده شهر قم مدیریت بحران در همه شهرداری‌های مناطق به خصوص در شهرداری منطقه یک و ۷ که با بیشترین بافت فرسوده درگیر است ایجاد شده است که به برگزاری مانور امدادی در این مناطق اقدام می‌کنند.
علاج واقعه بعد از وقوع
مدیر مرکز پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری قم اما معتقد است مدیران و مسئولان هنوز به علاج واقعه بعد از وقوع پایبند هستند و در سطح مدیران ارشد تا وقتی بحران رخ ندهد حساسیت درباره بحران بروز و ظهور ندارد در صورتی که اگر پیشگیری و آمادگی برای مقابله با بحران‌ها انجام شود هزینه صرف شده به مراتب کمتر خواهد بود تا زمانی که یک بحران بروز کند و حالا به فکر جبران آن باشیم.
«علی‌اکبر رحیمی» ادامه می‌دهد: سالانه 4 تا 5 میلیارد تومان بودجه برای همین مسائل پیشگیرانه به مرکز مدیریت بحران شهرداری قم اختصاص داده می‌شود که البته هنوز بسیار کم است و در نظرگرفتن همه تمهیدات لازم برای مدیریت بحران نیاز به کار بیشتر در این زمینه دارد.
وی وقوع زلزله در استان قم را غیرمحتمل نمی‌داند و می‌افزاید: استان قم روی گسل فعال قرار گرفته است و زلزله یکی از حوادث غیرمترقبه محتمل برای قم است که می‌تواند خطرهای بسیاری به همراه داشته باشد.
پیش‌بینی سیل
سامانه هشدار سیل از جمله تمهیداتی بوده است که در سال گذشته برای مقابله با این حادثه طبیعی در استان قم راه‌اندازی شد و در شرایطی که در اردیبهشت بسیاری از استان‌ها از سیل خسارت‌های بسیار کلانی دیدند استان قم توانست به خوبی این بحران را مدیریت کند.
مدیر مرکز پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری قم هم به این موضوع اشاره می‌کند و می‌گوید: با توجه به نصب سیستم هشدار سیل در استان از ۷۲ ساعت قبل از وقوع سیل قابلیت پیش‌بینی آن وجود دارد اما درباره زلزله چنین امکانی وجود ندارد.
رحیمی هم بافت فرسوده را حساس‌ترین موضع در زمان بروز زلزله احتمالی برشمرده و معتقد است کار در این مورد عزم جدی استانی می‌خواهد و لازم است همه دستگاه‌های مربوطه از جمله دستگاه‌های نظامی و قضایی ورود کنند و شهرداری هم آمادگی دارد با همکاری سایر دستگاه‌ها به صورت موردی مناطق خطرساز را شناسایی و نسبت به ایمن‌سازی آن اقدام کند.
مدیر مرکز پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری قم ایجاد سوله‌های مدیریت بحران در استان را یکی دیگر از ضرورت‌های استان برمی‌شمرد و می‌گوید: یک سوله در منطقه ۸ در دست ساخت و سوله‌ای برای منطقه یک طراحی شده است. در افق ۱۴۰۴ به دنبال ساخت ۸ سوله برای استان قم هستیم، که هر سوله ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برای ساخت و ۵۰۰ میلیون تومان برای تجهیزات هزینه لازم دارد.
رحیمی با اشاره به کمبود سوله‌های استان ادامه می‌دهد: بر اساس استانداردها باید به ازای هر ۵۰ هزار نفر یک سوله یا به عبارت دیگر در هر ناحیه یک سوله مدیریت بحران وجود داشته باشد اما در شرایط حاضر از ۲۶ ناحیه شهر قم فقط 5 ناحیه دارای سوله است.
امکانات امدادی قم متناسب با بحران‌ها نیست
سخنگوی آتش‌نشانی قم امکانات این دستگاه امدادی را در حد شرایط بحرانی ارزیابی نکرده و می‌گوید: یک سری حوادث در حیطه وظایف سازمان آتش‌نشانی تعریف شده است که شامل آتش‌سوزی، تصادف‌های جاده‌ای، سقوط از ارتفاع و سقوط در چاه، آسانسور، انگشتربری و از این دست موارد است که آتش‌نشانی قم نسبت به این موارد درون‌شهری قم مجهز است و در سطح خوبی نیز بهره‌مند است.
به گفته «حمید کریمی» در حال حاضر استان قم ۲۴ ایستگاه آتش‌نشانی فعال دارد و در ۳ شیفت کاری نیروهای آتش‌نشانی به شهروندان خدمت‌رسانی می‌کنند، نزدیک به ۱۰۷ خودروی عملیاتی اداری آتش‌نشانی در اختیار شهروندان برای امدادرسانی قرار دارد و ۴۹۰ آتش‌نشان در استان قم در حال خدمت‌رسانی در حوزه امداد و نجات هستند.
وی به حوزه رواج آموزش‌های ایمنی هم از سوی آتش‌نشانی اشاره می‌کند و می‌گوید: آموزش شهروندی هم از مدارس و مهدکودک‌ها تا کلاس‌های دانشگاهی و اداره‌ها و کارخانه و سازمان‌ها و نهادهای دیگر برای بحث پیشگیری انجام می‌شود و علاوه بر این بازدیدهای ایمنی از ساختمان‌های بلندمرتبه، مراکز تجاری، مراکز حساس نظامی و فرهنگی از قبیل حرم و جمکران به طور مستمر صورت می‌گیرد.
با این همه کریمی معتقد است در مسأله حوادث غیرمترقبه مانند زلزله و سیل و طوفان از آن‌جایی که یک حادثه طبیعی است استان درگیر می‌شود و باید در این زمینه امکانات استان ارزیابی شود. همان‌طور که امروز گوشه‌ای از کرمانشاه با یک مشکل و یک حادثه طبیعی درگیر شده است اما کل ایران به این منطقه خدمت‌رسانی کرده‌اند اگر در استان قم هم حادثه‌ای مشابه باشد امکانات قم جوابگو نیست.
حادثه‌خیزی بافت فرسوده و مسکن مهر
به گفته سخنگوی آتش‌نشانی قم نیروی انسانی آتش‌نشانی در زمان وقوع بحران به این امر ورود پیدا می‌کند اما آتش‌نشانی باید جوابگوی همه وظایف اولیه‌ای که برشمرده شد هم باشد و نمی‌تواند همه امکانات خود را درگیر کند. همان‌طور که امروز هم کرمانشاه همه نیروهای آتش‌نشانی را درگیر نکرده است چرا که باید حوادث بعد از زلزله از جمله آتش‌سوزی و تصادف و آوارهای ثانویه هم پیش‌بینی شود و در این‌جا حکم می‌کند کل استان قبل از وقوع یک بحران در مورد آن چاره‌اندیشی کنند و در زمان وقوع هم کشور و سایر استان‌های معین باید ورود کنند.
بافت فرسوده که به نظر می‌رسد نگرانی همه دستگاه‌های امدادرسان استان قم است موضوع دیگری است که کریمی به آن اشاره می‌کند و می‌افزاید: با وجود بافت فرسوده و ساختمان‌هایی که قدمت ساخت آن‌ها به ۵۰ سال قبل بازمی‌گردد و از استانداردهای لازم به دور هستند و با وجود ساختمان‌های مسکن مهر که اصولی ساخته نشده است بروز زلزله در استان قم می‌تواند بسیار خطرآفرین باشد که نیاز به کار بین دستگاه‌ها برای جلوگیری از خسارت‌های احتمالی دارد.
بر اساس آمار از ۳۵ بحران شناخته‌شده در کشور، شهر قم ۱۸ مورد را تاکنون تجربه کرده است؛ مسأله‌ای که به تنهایی ضرورت توجه بیشتر توان استان برای ظرفیت‌سازی به منظور کاهش خسارت بحران‌های احتمالی در قم را مطرح می‌کند تا برای یک بار هم که شده نوشدارو قبل از مرگ سهراب برسد.
ارسال چادر، پتو و اقلام خوراکی به کرمانشاه
مدیرکل مدیریت بحران استان قم با اشاره به این که امدادگران قم با تجهیزات کامل در کرمانشاه و سرپل ذهاب حضور دارند، گفت: مقادیر زیادی چادر، پتو و مواد غذایی و سایر اقلام مورد نیاز مناطق زلزله‌زده از قم به این مناطق ارسال شده است. «محسن اوروجی» افزود: تیم 16 نفره از جمعیت هلال احمر استان با تجهیزات کامل جست‌وجو و نجات وارد کرمانشاه شده و اکیپ 40 نفره دیگری نیز برای حضور در مناطق زلزله اعزام شدند.
وی با اشاره به این که مردم قم به شایعات توجه نکنند، گفت: هر چند زلزله یکی از حوادث طبیعی غیرقابل پیش‌بینی است، اکنون هیچ خطری قم را از این نظر تهدید نمی‌کند؛ بنابراین مردم با آرامش زندگی کنند.
منبع: همشهری
