به گزارش تابناک قم، 12و 24 دقیقه 30 شهریور به موجب تماس شهروندان 50 آتش نشان با امکانات و تجهیزات اطفا حریق به محل حادثه مسافرخانه آفتاب در کوچه آبشار اعزام شدند. حادثه ای که شاید کسی باور نمی کرد 6 کشته برجای بگذارد. گمانه زنی های اولیه حاکی از انفجار کپسول گاز و سهل انگاری مسافران بود اما پس از پایان عملیات اطفا و آواربرداری تکذیب شد و دو روز بعد گفتند علت حادثه نشت گاز شهری بوده و مسافران بی تقصیر.
همان ساعات اولیه هم صاحب مسافرخانه دستگیر شد، می‌گفتند چون این واحد اقامتی مجوز نداشته است. متعاقب آن اما مدیرکل میراث فرهنگی اعلام کرد این مسافرخانه نه تنها مجوز که از نظر کارشناسی هم مجوز استحکام بنا داشته است. در این صورت وقتی فرضیه بی تقصیر بودن مسافران و کپسول گاز رد شود سوالاتی متوجه نهادهای دخیل در ساخت، بهره برداری و اعطای مجوز به این ساختمان است که طبعا نباید بی پاسخ بماند.
شهرداری، میراث فرهنگی، اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نظام صنفی، شرکت گاز و مالک طرفینی هستند که باید به روشنی نقش خود را در راستای پیشگیری از این حادثه اعلام کنند. اینکه باید اعلام شود چه اقداماتی صورت گرفت اما در نهایت باز هم این حادثه رخ داد.
1. شهرداری:
در قانون "ضوابط استاندارد کیفیت خدمات گردشگری" آمده که یکی از حداقل شرایط مورد نیاز برای احداث واحدهای اقدامتی مجوز شهرداری برای امنیت، اطفای حریق، ایمنی ساختمان و تسهیلات برای معلولین است. همچنین ممکن است از مالک خواسته شود که موارد دیگری را نیز رعایت کند. همچنین نمی‌توان از تبصره 14 ماده 55 قانون شهرداری‌ها که شهرداری را مکلف به پیشگیری حوادثی همچون حریق و سیل می‌کند غافل شد. از همین رو شهرداری باید در این زمینه اقدامات خود را اعلام کند.
برخی از کارشناسان مدیریت شهری نیز براین باورند، ساختمانی که احداث شده و فعالیت تجاری و کسب و کار دارد باید از شهرداری مجوزهای لازم را دریافت کرده باشد. اگر درخواست پایان کار از طرف مالک مسافرخانه یا هر واحد کسبی ارائه شده باشد باید ملزومات لازم برای پایان کار از قبیل تائیدیه آتش نشانی و مهندسین مربوطه از طرف شهرداری ارائه شده باشد. پس از این اقدامات بعد از احداث بنا ارتباط شهرداری با بنا قطع می‌شود با این وجود اجرای دقیق دو قانون ذکر شده موضوعی است که شهرداری درباره آن در مقام پاشخگو قرار می گیرد.
2. راه و شهرسازی:
پس از احداث بنا و ارائه مجوزها براساس مبحث 22 مقررات ملی ساختمان که نظامات پس از بهره‌برداری از ساختمان و مسئولیت‌ها را مشخص می‌کند اشاره شده چگونه باید بعد از بهره‌برداری از ساختمان، به‌طور سالیانه توسط مهندسین ذی‌صلاح بازدید صورت بگیرد و تاییدات سنواتی مورد نظر را ساختمان دریافت کند. البته به‌زعم کارشناسان مبحث 22 مقررات ملی ساختمان آیین نامه و الزام اجرایی نداشته بنابراین ساختمان‌ها پس از احداث عموما هیچ‌نوع نظارتی برآن‌ها نمی‌شود. برای یک بار هم که شده مسئولین باید اعلام کنند اگر این قانون نقص ندارد چه کردند و اگر ناقص است در جهت رفع ایراد چه گامی برداشتند؟
3. نظام صنفی:
مطابق ماده 37 بند "ز" قانون نظام صنفی وظیفه دارد از بابت ایمنی واحدهای صنفی را بازدید و نظارت کند و بر موضوع ایمنی این واحدها احاطه داشته باشد.
4. اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی:
مطابق ماده 105 قانون کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز به دلیل اینکه هر واحد صنفی یک واحد کارگاهی محسوب می‌شود، کد کارگاهی‌دارد و افراد در آن واحد کسبی کارگر محسوب می‌شوند که در صورت بیکاری بیمه بیکاری می‌گیرند از همین رو بازرسان اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظفند از این واحدها بازدید به عمل آورند، نظارت دشته باشند، و تائید کنند محل کار و سطح ایمنی قابل قبول را دارد. از آنجا که یکی از جان باختگان این حادثه یکی از کارگران این واحد اقامتی است اداره‌کل تعاون نیز باید اعلام کند چه اقداماتی انجام داده است.
5. شرکت گاز:
شرکت گاز از بابت لوله‌کشی، بهره‌برداری، دادن کنتور و نصب رگلاتور باید تاییدیه لازم ایمنی لوله کشی گاز را به این واحد داده باشد. در این حادثه که واحد اقامتی لوله کشی گاز شهری شده و علت حادثه هم نشت گاز شهری اعلام شد باید مشخص شود مهندس ناظری که به نیابت از شرکت گاز بازدید کرده و لوله‌کشی را تایید کرده، آیا تاییدات مشکلی نداشته است.
6. مالک:
مالک ساختمان نیز مطابق قانون مدنی در خصوص ایمنی محل کسب‌و‌کار خود مسئول است و باید سطح ایمنی کسب و کار را رعایت کرده باشد.
7. اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری:
از بابت اینکه به این مسافرخانه‌ها یا هتل‌ها مجوز می‌دهد باید گواهی‌های لازم ایمنی این مکان را از نهادهای مربوطه دریافت کرده و بعد مجوز داده باشد.
در نهایت اینکه اگرچه در نظام ایمنی ساختمان‌های مسکونی و تجاری، مسئولیت‌ها تقسیم شده اما همان‌طور که در حادثه پلاسکو در نهایت مشخص نشد چه نهادی باید پاسخگو باشد، نشان می‌دهد قوانین مربوط به ایمنی را که لازم است قوانین روشن و کاملا صریح باشد، نداریم و هر بخشی جزیی از مسئولیت‌ها متوجه آن‌ها است اما در نهایت در مقام پاسخگویی می‌شود حکایت "همه‌کس و هیچ‌کس."
به نظر می‌رسد آنچه دیروز پلاسکو را به کام آتش فرو برد و امروز مسافرخانه آفتاب را، نبود شفافیت در قانون و نارسایی‌هایی است که با گذشت سالیان سال جدی گرفته نشده است. موضوع مهمی که جان مسافران و گردشگران و حتی شهروندان را هر روز و هر لحظه تهدید می‌کند.
یادمان نرود اینجا قم است؛ شهر کوچکی که سالیانه بیش از 30 میلیون زائر و مسافر داخلی و 2 میلیون گردشگر خارجی را در خود جای می‌دهد تا میهمان سفره کریمه اهل بیت (س) باشند.
همین کافی است تا مسئولان شهر و استان از این حادثه ناگوار عبرت بگیرند و به دنبال راه چاره باشند. راهکار هم تنها در یک جمله خلاصه می‌شود؛ "اراده لازم است."
گزارش: زینب حیدری
برای پیوستن به کانال رسمی تابناک قم در تلگرام میتوانید از لینک های زیر استفاده نمایید:
منبع: تابناک
