به گزارش تابناک قم، روزنامه 19 دی قم در شماره روز 18 دی ماه در ستون یادداشت مطلبی با عنوان «حراست از بزرگترین سرمایه معنوی شهر قم» را به قلم زینب آخوندی منتشر کرد.
در این یادداشت می خوانیم: این روزها که به سالروز وفات حضرت معصومه(س) در قم نزدیک میشویم، فرصت خوبی است برای تامل در نقشی که ورود این بانوی بزرگوار به قم در توسعه این شهر داشت و الزامات استفاده بهینه از این فرصت در سالهای پیشِ رو.
یکی از موضوعاتی که همیشه درباره حفظ جایگاه حرم از حیث کالبدی در شهر مطرح بوده، مسئله حراست از کریدورهای بصری است که از سرمایههای معنوی شهر قم محسوب میشوند.
از قدیمیترها که بپرسید به شما میگویند در گذشته در شهر از هر بامی میشد به حرم مطهر حضرت معصومه(س) سلام داد اما امروز کریدورهای بصری محدودی باقی مانده است که همانها هم در معرض خطرات مختلفی هستند.
به مبانی نظری معماری و شهرسازی هم که مراجعه کنید مسئله تمرکز، موضوعی مهم محسوب میشود. در یک بافت اصیل ایرانی، گنبد امامزاده یا مسجد از همه بلندتر است و رنگ و شکل متفاوتی دارد. این یعنی تمرکز دادن نگاه هر رهگذر به مکانی خاص و قدسی. این تمرکز امروز در شهر قم به وضوح مخدوش شده است.
در طول سالها عوامل مختلف از جمله ساخت و سازهای بدون برنامه موجب شده کریدورهای بصری از بین بروند و البته گاهی هم کارشناسان و دلسوزان مقابل این موضوع ایستادهاند که از جمله میتوان به مخالفتها با عبور منوریل از مقابل حرم مطهر اشاره کرد.
خیابان صفاییه که یکی از خیابانهای اصلی مرکز شهر قم و مسیری بسیار پرتردد است، این روزها و پس از خراب شدن ساختمانی در چهار راه شهدا به یکی از مسیرهای حرمنما در شهر قم اضافه شده است. ساختمانی که در چهارراه شهدا تخریب شد، به مدرسه انگلیسیها معروف بود. مدرسهای که به گفته قدیمیترها در زمان جنگ جهانی دوم محل استقرار انگلیسیها بوده و به همین خاطر به این نام معروف شده است. این ساختمان میتوانست ارزش میراثی هم داشته باشد و البته در جریان تخریب آن چند اصله درخت کهنسال هم در این محدوده قطع شد.
در هر صورت تخریب مدرسه انگلیسیها فضایی به مساحت 6 هزار متر را در چهار راه شهدا و در محوری که به حرم نورانی فاطمه معصومه(س) میرسد، باز کرد، فضایی که میتواند به یکی از صحنهای حرم مطهر در آینده تبدیل شود و تا آن زمان هم به عنوان یک فضای باز شهری، خلأ این موضوع را در مرکز شهر جبران کند.
اگر نگاهی به طرح ساماندهی حرم مطهر 20 سال پیش بیندازیم متوجه میشویم که آن مکان جزئی از طرحهای توسعه حرم بوده و در جریان تصویب طرح جامع حرم مطهر در کمیسیون ماده پنج استانداری قم که ابتدای پائیز امسال اتفاق افتاد، برای این محدودهتراکم پایه در نظر گرفته شده و به منزله جزئی از طرحهای توسعه حرم مطهر دیده شده است.
با وجود این چند ماهی است که عابران تابلویی در کنار این عرصه خالی میبینند و گویا قرار است در این محدوده یک مدرسه علمیه ساخته شود. مدرسهای که بر اساس طرحهای سه بعدی تهیه شده به دلیل ارتفاع ۹ متری که دارد، کل دید حرم در این مسیر را مخدوش خواهد کرد. این درحالی است که مسئولان و کارشناسان مربوطه طرحی را برای استفاده زائران از این محدوده تهیه کرده و برای کارفرما هم زمینی به عنوان جایگزین نزدیکتر از این محدوده به حرم مطهر در نظر گرفته است.
شنیده شده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به تازگی پیمانکاری این پروژه را به عهده گرفته و گویا نظر مدیریت استان و وزیر راه و شهرسازی مبنی بر نگه داشتن این ظرفیت برای توسعه حرم مطهر نادیده گرفته شده است. هر چند این ساخت و ساز کاری قانونی و بر اساس مالکیتی است که در اختیار کارفرما قرار دارد اما به نظر میرسد از دست رفتن یک فرصت تاریخی برای توسعه حرم مطهر و از بین رفتن یک سرمایه معنوی به عنوان یک کریدور بصری برای حرم مطهر، موضوعی نباشد که بتوان به سادگی از آن عبور کرد و اگر راهی برای گرفتن تصمیمی متفاوت وجود داشته باشد، قطعا موجب خواهد شد آیندگان قضاوت بهتری درباره ما در حراست از سرمایههای معنوی شهرمان داشته باشند.