کارشناس ارشد محیط زیست:
دارنده دکترای محیط زیست - برنامه ریزی با تاکید بر اینکه بحران خشکی دشت مسیله قم به عنوان یک بحران ملی مطرح است، گفت: ۲۵ درصد جمعیت کشور در اطراف این دشت زندگی می کنند.
به گزارش تابناک قم، «بحران‌های محیط زیستی دشت مسیله قم» موضوع جلسه این هفته بنیاد قم پژوهی بود که با حضور احمد حاجی حسینی مسگر مدیرکل آب منطقه ای استان قم، عباس جعفری دارنده دکترای محیط زیست، برخی از مدیران شهری اداره کل راه و شهرسازی استان قم و صاحبنظران و پژوهشگران بنیاد قم پژوهی برگزار شد.
دکتر عباس جعفری که پایانامه خود را با موضوع بحران دشت مسیله ارائه کرده است، در این جلسه به بررسی عوامل موثر در خشکی دشت مسیله و عواقب حاصل از آن پرداخت.
به گفته وی، بحران های زیست محیطی دشت مسیله آنچنان که ادعا می شود در نتیجه تغییرات اقلیمی نبوده و دخالت انسان در زیست بوم منطقه بیشترین تاثیر را در شکل گیری بحران های اخیر داشته است.
جعفری با اشاره به اینکه کشور ایران و استان قم اساسا در منطقه خشکی از زمین واقع شده‌اند، اظهار کرد: بر اساس پیش بینی ها در سال ۱۴۰۰ دچار فشار ناشی از کمبود آب در کشور خواهیم شد.
وی با بیان اینکه ۶۶ درصد ذخایر آبی مصرف شده است، افزود: در استان قم این شرایط حادتر است. سدهایی ایجاد شده که ورود آب را به استان قطع کرده است و روان آب ها و حق آبه های قانونی کشاورزان هم در نتیجه آن قطع شده است.
کارشناس محیط زیست تصریح کرد: با وجود اینکه در بسیاری از مناطق دشت مسیله شرایط بحرانی اعلام شده اما کشاورزی در این منطقه رشد کرده است.
جعفری، رشد روزافزون جمعیت در استان قم را هم یکی از دلایل بحران های زیست محیطی دانست و افزود: جمعیت استان در سال های اخیر به سرعت افزایش پیدا کرده و ۸ برابر شد. ۵۰ درصد این جمعیت بین سنین ۱۵ تا ۷۰ سال قرار دارند که احتمالا مصارف آب بیشتری خواهند داشت.
کارشناس محیط زیست ابراز کرد: این رشد بی رویه جمعیت در استان قم در حالی بوده است که بر اساس بررسی ها، استان قم جمعیت ۲۸۰ هزار نفری را می تواند تحمل کند.
شرایط اقلیمی رو به بحرانی شدن می رود
وی با تاکید بر اینکه همیشه دخالت انسان در اکوسیستم های طبیعی تعادل را به هم می زند، اظهار کرد: یکی از اقداماتی که برای پیشبرد این بحران انجام شد، انتقال آب بین حوزه ای بود که اقدام درستی نبوده و نقش مُسکن را ایفا کرد.
جعفری با بیان اینکه جنگل های بومی آن منطقه به سرعت کوچک تر می شوند، گفت: یکی از مهم ترین عواملی که سبب می شود زیست بوم‌ها برگشت پذیر باشند همین پوشش گیاهی و مراتع است که در این منطقه بیشتر از قبل از بین می رود.
کارشناس محیط زیست با تاکید بر اینکه ۹۲ درصد برداشت آب از سفره های آب زیرزمینی در بخش کشاورزی است، تصریح کرد: در بحث های محیط زیستی هم امروز سرانه جی دی پی خیلی مطرح نیست و اچ دی پی جایگزین آن شده است و باید ببینیم که آیا امروز کشاورزی در استان قم با این شرایط تا چه اندازه ضرورت دارد.
وی ابراز کرد: نمودارهای بارندگی، افزایش دما و باد استان قم نشان می دهد که در سال های اخیر شرایط اقلیمی در استان قم رو به بحرانی شدن می رود اما معنی دار نیست و می توانیم امید داشته باشیم که بتوان شرایط را کنترل کرد.
جعفری با بیان اینکه بخش عمده تخریب دشت مسیله به دلیل خشکسالی هیدرولوژیکی بوده است، اظهار کرد: با اقدامات نادرست و با دست خودمان سبب ایجاد این بحران شده ایم. منابع آبی را بیش از حدی که ورودی داریم برداشت می کنیم و مدیریت درستی در حوزه آبخیز نداریم، در نتیجه منطقه مسیله را به شدت به سمت خشکی پیش می بریم.
از شعاردادن بپرهیزیم
کارشناس محیط زیست افزود: با توجه به این شرایط، سطح زیرکشت در این منطقه در حال رشد است. ما هنوز از آستانه تحمل منطقه فرا نرفته ایم و اگر سریع وارد عمل شویم و از شعار دادن ها بپرهیزیم می توانیم جلوی پیشرفت این بحران را بگیریم.
وی با اشاره به اینکه فرونشست شدیدی در سفره های آب زیرزمینی دیده می شود، اظهار کرد: اگر سفره های آب زیرزمینی ما نابود شود، در آینده اگر باران ببارد هم دیگر ذخیره صورت نمی گیرد.
جعفری با اشاره به اینکه اقداماتی در استان قم صورت می گیرد که مبتنی بر آمایش سرزمین نیست، تاکید کرد: دشت مسیله قم نسبت به دریاچه ارومیه یک سری ویژگی هایی دارد که باید برجسته شود. دشت مسیله از لحاظ امنیتی شرایطی را برای کشور ایجاد می کند که تهدید بسیار بالایی برای کشور محسوب می شود.
وی افزود: این دشت در مرکز کشور است و ۲۵ درصد جمعیت کشور اطراف این منطقه هستند و ریزگردها استان های مختلف از جمله تهران، سمنان و البرز و بعد از آن کل کشوررا تحت تاثیر قرار می دهد، در نتیجه در آینده شرایط زیست محیطی کشور به حدی بحرانی می شود که ایران نیاز به جنگ ندارد و بنیادهای زیستی خودشان را محدود می کنند.
منبع: مهر
